BLOG: Schaduwonderwijs... Ik vind het een vervelend woord.</p>
<p>RT praktijk Inzicht

Als remedial teacher voel ik mij niet aangesproken als het over schaduwonderwijs gaat in de media. Ja ik heb een eigen praktijk, ja ik begeleid leerlingen na schooltijd én ik verdien er mijn boterham mee. 

Blegh
In de media wordt schaduwonderwijs voornamelijk benoemd met een negatieve vibe én begrippen zoals commerciële bijlespraktijken en kansenongelijkheid. Ik krijg er de kriebels van.
Ik geef geen bijles en ik ben mijn praktijk niet gestart om er beter van te worden. Juist het tegenovergestelde: ik bied leerlingen (en hun ouders) die de moed bijna verliezen de helpende hand die op dat moment broodnodig is.

Het plezier in het vak is weg bij de leerling of ze zien er zelfs tegenop. De onzekerheid en negatieve mindset overheerst. Daarmee komt een leerling niet of nauwelijks meer tot leren want het lichaam schiet in een primaire reactie (vluchten, vechten of bevriezen) en dan komt de nieuwe lesstof die dagelijks wordt aangeboden niet meer binnen.

Samen met de leerlingen en ouders kijk ik wat zij nodig hebben, hoe groot het gat is tussen de kennis die wel geautomatiseerd is en het aanbod uit de klas.

Kleine stapjes voorwaarts
We kijken hoe we in kleine stapjes dat gat kunnen dichten. Hierbij waak ik over de autonomie van de leerling. Die moet uiteindelijk al het harde werk leveren om te bereiken wat hij of zij voor ogen heeft. Ik geef gerichte instructie – eventueel met ondersteunend tekenen – en stap voor stap bewandelen we het pad dat we samen hebben uitgestippeld.  Als begeleider hoef ik dan alleen nog maar bij te sturen. Op den duur kunnen we ook weer een inhaalslag maken.

Door de wc gespoeld
Toen ik de Master SEN deed wilde ik graag remedial teacher op een school worden. Juist om ervoor te zorgen dat de leerlingen met Nederlands als tweede taal of met ouders die een laag inkomen hadden, óók de specialistische begeleiding konden genieten die ze nodig hadden. Voordat ik klaar was met die master was dit hele geweldige idee al door de wc gespoeld: het was compleet wegbezuinigd.

Langzaam maar zeker zagen scholen al in dat dit wél nodig was en verkozen ze remedial teaching of logopedisten boven hippe schoolpleinen, methodes, meubelen enz. Directeuren en intern begeleiders zochten en vonden wél een route naar mogelijkheden voor hun leerlingen om hen te bieden wat er meer toe doet namelijk: een zo goed mogelijke kans in de latere maatschappij.

Ik heb het geluk om op zo’n school te werken. Jij ook?

PARDON?!?!?
Laatst was ik op een conferentie voor het primair onderwijs. Daar sprak ik een intern begeleidster die helaas niet de weg had gevonden naar de mogelijkheden richting specialistische kennis in school. De school waar zij werkte stond in een dorp buiten de randstad. De mededeling die zij als maar te horen krijgt: bij jullie op school is dat niet nodig.

Zitten daar dan geen leerlingen met een dyslexie, autisme, hoogbegaafdheid, TOS (=taalontwikkelingsstoornis), gedragsstoornissen o.i.d.?

Natuurlijk wel! 
Alleen moeten de leerkrachten daar de specialist zijn voor elke leer- en/ of gedragsstoornis.
Helaas is daar weinig verzet tegen deze manier van werken. Zij moeten al zoveel naast hun basistaken: cultuur lessen verzorgen, gastlessen, methodes en projecten vanuit de overheid inpassen binnen het overvolle curriculum, administratie enz. in een overvolle groep vol met verschillende leerniveaus en onderwijsbehoeften.
Dat heeft invloed op alles in de klas en uiteindelijk ook op de inhoud van de lessen want de leerkrachten zijn daardoor inmiddels een manusje van alles, waardoor zij zich niet 100% meer kunnen richten op de inhoud van de lessen.

Het kan echt anders
Stop niet met ‘vechten voor de leerlingen’ doordat er zo lang al gezegd wordt: er is geen geld voor, die ‘problematiek’ hebben wij niet.

Think twice! 
Overal zitten leerlingen met een leer- en/ of gedragsstoornis. Kijk alleen maar eens naar TOS. Dit beslaat 5-10% van de leerling populatie in het basisonderwijs. Het is de meest voorkomende stoornis bij schoolgaande leerlingen en de minst bekende. Dat wil dus niet zeggen dat het er niet is.

Na een tijd van COVID-19 zijn gelukkig wel de ogen geopend. Specialistische zorg in de school is heel hard nodig, maar nu is er door het leerkrachtentekort een lastige situatie ontstaan. Tijd, geld en kwaliteit van goede ondersteuning gaat hiermee verloren.

Hier wil ik mij hard voor maken
De politiek is het er gelukkig mee eens dat er wat gedaan moet worden. Waar ik mij hard voor wil maken is dat we met het geld dat de overheid beschikbaar wil stellen, géén compleet nieuwe methodes of een ‘basisteam’ de scholen in brengen maar wél de remedial teachers en logopedisten! 

Zo ondervang je het schaduwonderwijs voor het overgrote deel. Want een uur per week specialistische hulp voor leerlingen leidt tot een hoger leerrendement en een inhaalslag op de DLE scores waardoor ze weer kunnen aanhaken bij de groep. (Dat is wat mijn praktijk ervaring laat zien in de afgelopen 6,5 jaar).

Mijn aanbeveling: zet in op de middenbouw.
Daar ligt de grootste nadruk op het automatiseren van de basis van rekenen, spelling en lezen waar ze in de bovenbouw op verder bouwen. Remedial teachers en logopedisten hebben de specialistische kennis al in huis en brengen die kennis en vaardigheden zo de school in. Zij kunnen scholingen geven over leerstoornissen en evidcence based methodieken en leermiddelen zodat dit binnen de school geborgd kan worden.

Daarnaast kunnen ze de leerlingen in kleine groepen begeleiden op zorgniveau 3, de leerkrachten en onderwijsassistenten krijgen daardoor in de klas de ruimte voor de overige leerlingen en kunnen zich richten op de inhoud van de les en de verlengde instructies. Zo vermindert de werkdruk, dat komt het werkplezier en de leerontwikkeling ten goede.

Wat vind jij er van als we remedial teachers en logopedisten weer de school in halen? Wat levert dat op voor jou en jouw leerlingen? Ik hoor het graag van je.

P.S.

Wil je direct meer impact maken met je leerlingen die anders dan anders leren of een TOS hebben? Geef je dan op voor de basisworkshop ondersteunend tekenen (bij TOS). Die vindt plaats op 17 mei van 09:00 uur tot 12:00 uur live in Alphen aan den Rijn. Wist je dat je die ook kunt volgen vanuit het scholingsbudget?
Door deze basisworkshop leer je meer over TOS en het talige proces en heb je (de eerste) inspirerende kilometers gemaakt met ondersteunend tekenen. Zodat je het na afloop kunt inzetten in jouw dagelijkse praktijk.

In de workshop leer ik je:

  • ondersteunend tekenen inzetten in de individuele begeleiding, in een groepje of in de klas bij gesprekken en alledaagse situaties zodat jouw visueel ingestelde leerlingen zich gehoord, gezien en begrepen voelen door jou
  • waarom ondersteunend tekenen noodzakelijk is en hoe je je dat eigen kunt maken
  • hoe je rondom woordenschat, vakinhoudelijke instructies en bij sociale vaardigheden  basale tekeningetjes kunt maken die bijdragen aan de communicatie en het leren.
  • de omgeving van je leerlingen bewuster maakt van de talige wereld waarin je leerlingen moeite hebben met communiceren, zodat zij begrip hebben en rekening kunnen houden met jouw leerlingen

Ja ik wil meer weten over de basisworkshop