3x een samenvatting bij begrijpend lezen maken met behulp van ondersteunend tekenen

Ik wil ondersteunend tekenen wel inzetten bij het maken van een samenvatting maar hoe doe ik dat dan?

Het is een vraag die regelmatig op mijn pad komt als ik met professionals praat over ondersteunend tekenen (bij TOS). TOS= taalontwikkelingsstoornis.

Je kunt op 3 manieren de handige tool ondersteunend tekenen inzetten bij begrijpend lezen:

  • Je leerling leest de tekst en jij maakt een samenvatting van tekeningetjes
  • Je leerling vertelt in eigen woorden de samenvatting en die ondersteun jij
  • Bij een mindmap gebruik je kleine tekeningetjes om de kernboodschap weer te geven

Jij vat samen

Bij deze variant is het fijn als je de tekst al van te voren hebt gelezen zodat het verhaal al in je hoofd zit. Daarnaast is het ook slim om al wat moeilijke begrippen m.b.t. de woordenschat te selecteren zodat je zeker weet dat die besproken/ uitgelegd zullen worden. Laat je leerling de tekst lezen en vat de tekst samen in beeld met de kern woorden (mét het lidwoord) erbij. Daarna bespreek je dit met je leerling door de leerling terug te laten vertellen aan de hand van je getekende samenvatting. Gaat het bijvoorbeeld over een bepaalde periode in het jaar en heb jij een kalender getekend? Snapt de leerling dat dan?

Je leerling vat samen

Bij deze manier heeft je leerling de tekst net hardop voorgelezen en vertelt hij of zij aan jou terug wat er is onthouden. Jij tekent die onderdelen mee. Zijn er essentiële onderdelen niet blijven hangen? Stel dan doorvraag vragen zodat de leerling weer bij deze informatie komt. Jouw tekeningetje daarbij is dan een mooie visuele kapstok om die kennis aan op te hangen en door te zetten naar het lange termijn geheugen. Doordat het beeld en de gesproken tekst samen komen zijn beide hersenhelften aan het werk en ‘landt’ de nieuwe stof beter in het brein. Uiteindelijk heeft jouw leerling dan een goede samenvatting op een ‘spiekbrief’ in handen, waarmee de leerstof geleerd kan worden.

Mindmap

Als jouw leerling de tekst heeft gelezen (en de belangrijke woorden heeft gemarkeerd) ontstaat er een samenvatting. Die samenvatting is schematisch weer te geven in een mindmap. Een mindmap volledig bestaande uit woorden of korte zinnetjes kan voor leerlingen die niet sterk zijn in taal één grote brei aan woorden zijn. Door overzicht te creëren met verschillende kleuren per alinea én een ondersteunende tekening bij die woorden ontstaat er een combinatie van de gelezen woorden in geschreven woord en getekend beeld.

Alle 3 inzetten?

Nee je gaat niet alle 3 de manieren bij 1 tekst inzetten. Jij kunt (samen met je leerling) kiezen welke manier deze keer het best passend is. De ene keer zul je de ene variant kiezen en de andere keer een andere variant.

Nu weet je hoe ik het doe. Wil je ook leren om dit zelf te doen of ondersteunend tekenen inzetten bij oudergesprekken, redactiesommen, psycho educatie en meer? Ik leer het je op 7 december in de basisworkshop Ondersteunend tekenen (bij TOS).