De rapporten zijn weer in aantocht.
In deze weken voor de zomervakantie is het altijd spannend: zijn de leerlingen gegroeid? Hoeveel dan? Is dat terug te zien en als er wat anders zichtbaar is, hoe komt dat dan?
Als leerkracht was ik daar altijd druk mee en nu als remedial teacher ook nog steeds. Ik analyseer mij weer suf deze periode waar ik op 5 dagen per week gemiddeld zo’n 16-20 leerlingen per dag begeleid op meerdere scholen én in mijn praktijk. Maar dat ter zijde 😉

Van ouders krijg ik steeds vaker de vraag om de grafieken van de citotoetsen die bij het rapport vaak meegaan, uit te leggen. Want de vraag komt steeds vaker voor: is mijn kind gegroeid? Nu lijkt het mij zinvol dit blog er aan te wijden dus als je mensen kent voor wie dit interessant is, deel dit dan gerust.
Op internet kun je heel wat informatie vinden. Zie je door de bomen het bos niet meer? Kijk dan eens in deze uitleg. Dit is een uitleg uit 2016 van een school waar ik ook leerlingen begeleid.

Wat is relevant?

Het allerbelangrijkste vind ik zelf nog steeds: hoe ervaart de leerling de gemaakte toets die leerstof meet over het afgelopen half jaar? Uit dat gesprek met de leerling haal ik al een aantal punten, die ik vaak mee kan nemen in de begeleiding in het nieuwe schooljaar. Daarnaast is het raadzaam om een analyse te maken van WAT er al wel lukte en wat nog niet en dus of de leerling voldoende gegroeid is ten opzichte van zijn of haar eigen ontwikkeling.

Voorbeeld uit de praktijk

Zo zat ik de afgelopen weken over rekentoetsen gebogen en vulde deze formulieren in.

Als ik analyseer dan kijk ik naar het volgende: zijn het bij begrijpend lezen voornamelijk ‘opzoek vragen’ of gaan ze over tekstverbanden? Bij rekenen geldt hetzelfde principe: beheerst de leerling het cijferen en automatiseren goed? Of heeft hij/zij vooral moeite met het voor zich kunnen zien van de contextsom, zodat de leerling begrijpt wat er verwacht wordt?

Nadat ik zo de toetsen één voor één te lijf ben gegaan geeft dit mij dus weer veel informatie over wat de leerling tot nu toe aan vaardigheden beheerst en wat er nog lastig is. Maar als ouder weet je dat niet en een leerkracht doet dit niet van 30 leerlingen zo uitgebreid bij elke toets. Daarom is de vaardigheidsscore bij die grafieken zo belangrijk. Let daar maar eens op.

Als je zo’n cito grafiek voor je neus hebt, wat kun je dan aflezen?

De vaardigheidsscore wordt gemeten met de lijnen die in de grafiek te zien zijn.
Er zijn 2 varianten:

!!! Let op, als ik het heb over ‘het gemiddelde niveau’ dan bedoel ik daarmee wat cito meet, t.o.v. de andere leerlingen in Nederland.

  • Eén in groentinten waar het gemiddelde gebied groen is, en de betreffende leerling wordt dan in een zwarte lijn weergegeven. Zit de lijn van de leerling in of boven het donkergroene middelste deel? Dan zit het op niveau of hoger dan het gemiddeld niveau. Zie je de lijn van de leerling daaronder? Dan scoort de leerling lager dan gemiddeld.
  • Eén met 5 verschillende kleuren, die de verschillende niveau waardes in Romeinse cijfers I-V aangeven of in de letters A-E. Ook hier wordt de leerling weergegeven met een zwarte lijn.
    Volgt de lijn van de leerling de blauwe en groene lijnen, dan zit de leerling boven het gemiddelde. Volgt de lijn juist de oranje of rode lijnen? Dan scoort de leerling op of onder het gemiddelde niveau.

Voldoende gegroeid?

Het meest ideale is dat de lijn zich voortbeweegt in een stijgende lijn, maar het meest belangrijke is de vaardigheidsscore omdat die laat zien of een leerling voldoende gegroeid is, te weinig of juist een terugval heeft in de ontwikkeling. Er zijn hele tabellen die ons in het onderwijs precies vertellen hoeveel een leerling tussen twee toetsen dient te zijn gegroeid in een half jaar tijd. Dus is het zaak om te weten als leerkracht en begeleider hoeveel een leerling moet zijn gegroeid. Dat kunnen we dan aan de ouders vertellen. Want soms groeit een leerling echt meer dan genoeg maar komt hij of zij van heel ver waardoor het in niveauscore (nog) niet zichtbaar is.

Voor de ouders

Ben je een ouder? Vraag dan bij twijfel of je kind voldoende gegroeid is t.o.v. een half jaar geleden (en nu in dit gekke corona jaar gaat het dus om groei in de maanden maart-juni).
Wil je na dit blog toch nog meer uitleg? Vraag dan een uitgebreider gesprek aan bij de leerkracht van je kind voor meer informatie of stuur mij een berichtje met een specifieke vraag.