Op steeds meer scholen wordt er overgestapt op IPads en Snappet (digitale vorm van lesgeven voor verschillende vakken zoals rekenen, taal, spelling, begrijpend lezen en meer). In DIT blog schreef ik al dat niet alle verandering een verbetering is. Ik vind het geen verbetering voor scholen. Sterker nog… mijn onderwijs-haren gaan er rechtovereind van staan want het is NIET de oplossing om kinderen ‘beter’ in kaart te brengen, het is niet ‘makkelijker of fijner’ voor de leerlingen om op te werken.
Het doet er niet toe of je het met mij eens bent en dit is geen ‘haat-blog’ richting Snappet maar ik wil je wijzen op de negatieve kanten van digitale leermiddelen zoals Snappet.
Zijn de leerlingen ingesteld op Snappet?
Ten eerste wil ik aangeven dat je een kind dat nog volop in ontwikkeling is niet zomaar alles ineens op een digitaal medium kunt laten doen. Ogen, motoriek en hersenen zijn hier helemaal niet op ingesteld en dan heb ik het nog niet eens over de persoonlijke voorkeur van kinderen die veelal liever op papier werken dan digitaal.
Onze ogen zijn gemaakt om 80 % van de dag veraf te kijken en 20% van de dag dichtbij (dit stamt af van onze jager/verzamelaar-tijd, toen men continu bezig was met zoeken naar voedsel en speuren naar gevaar). Met nog meer schermtijd naast de tijd die een leerling thuis doorbrengt achter beeldschermen kweken we dus ook bijziendheid. Motorisch hebben kinderen zo rond hun 9e levensjaar op zijn vroegst alle fasen van de ontwikkeling doorlopen en is dit geautomatiseerd en geïntegreerd als ze 12 jaar zijn.
Dit gaat bergafwaarts
Als een kind dus al vanaf groep 4 digitaal moet gaan werken voor rekenen, spelling en taal dan zijn de motorische vaardigheden nog lang niet onder controle en gaan we er dus met elkaar naar toe werken dat kinderen:
- slechter worden in schrijven
- motorisch onhandig worden (doordat ze geen fijn motorische oefening krijgen)
- de begrippen links en rechts slechter onthouden worden
- plus én minsommen op de getallenlijn door elkaar gaan halen, wat weer zijn uitwerking heeft op de keer- en deelsommen en het werken met breuken, verhoudingen, procenten en kommagetallen
- overprikkeld raken en dit slecht of niet kunnen filteren waardoor ze sneller overwerkt kunnen raken als ze ouder worden
- hun brein minder laten werken waardoor essentiële eerder opgedane kennis en vaardigheden verloren gaan als ze niet meer (actief) gebruikt worden
En zo kan ik nog wel even doorgaan.
We passeren de leerling
Ten tweede geven kinderen die werken met digitale leermiddelen steeds vaker aan (op school en in mijn praktijk) dat ze deze manier van werken helemaal niet fijn vinden. Wat ze vooral niet fijn vinden is dat er geen wen-periode is geweest voordat ze volop de overstap maakten voor meerdere vakken op Snappet of een IPAD.
Ze geven aan concentratieproblemen te hebben, ze merken dat hun vaardigheden achteruit gaan (op het gebied van schrijven en motoriek) ze de leerstof minder goed kunnen onthouden en toepassen dan voorheen dus sta daar eens bij stil.
Flitsen
Tenslotte wil ik nog even terug naar de Snappet.
Kinderen krijgen bij spelling veel flitslessen (ze zien het woord en typen het na). Dat helpt niet bij spellingregels die je gewoon kunt aanleren en toe kunt passen. Ik zie het nog steeds gebeuren:
oh het was fout… dan zal het wel zo moeten
en dan is dat nog een leerling die zijn fouten verbetert. Er zijn ook leerlingen die zien dat het fout is en rustig doorgaan naar de volgende opgave.
Lager niveau
Snappet werkt op niveau en bij zelfs een spatie te veel of een punt i.p.v. komma storten de leerlingen gigantisch terug in hun niveau. Als een leerling dan geen besef heeft van zijn of haar fout dan blijft hij of zij dit fout doen en krijgen daar vervolgens makkelijkere opdrachten door.
Feedback
Een leerkracht zou in een schrift als feedback aangeven dat de opdracht begrepen is alleen er nog gelet moet worden op de juiste hantering van een komma. Daarbij komt dat leerlingen hun som antwoorden veelal gokken en als er een fout antwoord gegeven wordt, ze niet het inzicht hebben wáár het in het proces fout is gegaan.
Tegenwoordig hebben de leerlingen een klad schrift erbij (waarin ze hun tussenantwoorden opschrijven en als je geluk hebt de hele berekening), maar na de eerste drie schoolweken waren er al leerlingen die hier laks mee omgingen. Zij werken dus nog steeds via de trial and error strategie (was het antwoord fout? Dan gok ik dat het dit is).
Zo lang de leerkrachten te ‘druk’ zijn met het online volgen van hoeveel opdrachten een leerling maakt en of er wel genoeg groei is per les i.p.v. die kladschriften innemen en controleren, zijn ze dus gericht op het verkeerde en kunnen ze de leerling niet direct bijsturen. Het inzicht in de analyse van het type fout ontbreekt dan vaak bij de leerkracht (wat voor mij essentiële informatie is om op in te spelen tijdens de begeleiding).
Tip:
Doe zoals ik vorig jaar op de foto maak gebruik van extra hulpmiddelen zoals wisbordjes, hulpkaarten en vergeet het concrete materiaal niet in te zetten! Dan hebben de leerlingen inzicht in hun eigen stappen van het proces. Zo kunnen ze snel zien of ze een punt of een komma hebben gebruikt, scheef geteld of gekeken hebben, óf echt een handeling fout deden en een andere strategie moeten toepassen.
Kortom er zitten een hoop nadelen aan digitale leermiddelen en we zullen extra middelen moeten blijven inzetten om de leerlingen hun eigen processen te laten snappen. Was jij je daar al van bewust?
Ik hoor het graag van je en ik zou het fijn vinden als je dit blog met zoveel mogelijk ouders én onderwijsmensen wilt delen om ze te wijzen op deze negatieve kanten van digitale leermiddelen.
