Visualiseren. Het is een onderwerp waar de laatste tijd een hoop aandacht aan wordt gegeven op het gebied van begrijpend lezen. Alleen is dit niets nieuws. Visualiseren is namelijk één van de vaardigheden die je moet kunnen toepassen om te begrijpen wat je leest (en hoort als je bijvoorbeeld een opdracht krijgt of met iemand in gesprek bent).
In dit blog richt ik mij op het visualiseren tijdens het begrijpend lezen.
Visualiseren op het gebied van begrijpend lezen wil zeggen dat je een stukje tekst leest, even stopt en dan gaat afvragen: wat heb ik net gelezen? Als je al goed kunt visualiseren dan zie je tijdens het lezen eigenlijk al een soort foto’s of mini filmpje in je hoofd van het gelezen deel. Dit helpt goed om na afloop van de alinea te kunnen samenvatten. Je hebt dan de belangrijkste dingen ‘gezien’ (je voorgesteld) en kunt daaraan dan ook de details koppelen (soms met een kort spiek momentje terug naar de alinea).
Het visualiseren komt in de groepstraining ‘Alle teksten de baas’ voor kids uit groep 5-8 uitgebreid aan bod omdat wij ook merken dat kids dit lastig vinden of hiermee op school niet zo vaak oefenen.
Kan een kind nog niet zo goed visualiseren? Dan is het zinvol om dit te oefenen want visualiseren is nodig voor het leesbegrip en het samenvatten. Ook bevordert het de creativiteit, de fantasie en het inlevingsvermogen van kinderen. Volwassenen gebruiken visualiseren veel om doelen te stellen of dromen te verwezenlijken en natuurlijk net als de kids om eerder genoemde vaardigheden te blijven ontwikkelen.
Hoe leer je een kind visualiseren bij begrijpend lezen?
Het kind leest een zin (of een aantal zinnen) en stopt dan even. Op dat moment sluit het kind de ogen en gaat in zijn of haar gedachten proberen om het voor zich te zien. Soms duurt het even want sommige kids zijn heel talig ingesteld (denken in woorden) en dan blijft hun hoofd net te lang ‘leeg’/ zwart. Het is fijn voor ze om dit samen te oefenen waarbij de begeleider vragen stelt.
Vragen stellen
Voorbeeld: je hebt net samen een tekst gelezen over 100 jaar luchtvaart in Nederland (afgelopen schooljaar hebben ik met een groepje dat ik begeleidde op school deze tekst met kids gelezen vanuit Nieuwsbegrip).
In de derde alinea ging het over het begin van de luchtvaart in Nederland, de eerste luchtvaart tentoonstelling en hoe die verliep.
Ik stelde toen de vraag: kun je voor je zien dat er een tentoonstelling is? (na eventuele uitleg van dit woord).
Hoe ziet dat eruit? (in de tekst stond dat er 4000 mensen kwamen en zij de vliegtuigen die tentoongesteld werden bezichtigd werden door die bezoekers. Na de tentoonstelling kon men een rondvlucht maken).
Antwoorden die de kids gaven: allemaal vliegtuigen die naast elkaar staan en heeeeeeeeeeeeeeeeeeel veel mensen die ze komen bekijken. Dat sommige mensen op het eind nog gingen vliegen in een vliegtuig.
Creativiteit en fantasie
Wat hier boven staat aan antwoorden zijn de feiten die terug te vinden zijn in de tekst. Ik schreef net al even dat visualiseren de creativiteit en fantasie bevordert. Een andere leerling gaf bij diezelfde tekst uit het voorbeeld een mooie aanvulling die hij erbij bedacht had. Hij gaf aan dat iedereen netjes gekleed was, hapjes en drankjes kreeg tijdens de tentoonstelling en hij beschreef de vliegtuigen.
Vanaf peuter-/ kleuterleeftijd kun je de vaardigheid visualiseren al spelenderwijs trainen. Lees eens een bladzijde voor, zonder het plaatje nog te laten zien. Vraag of de peuter/kleuter een plaatje in zijn of haar hoofd kan maken en laat ze hier dan over vertellen. Klopt het plaatje in het hoofd met het plaatje uit het boek? Zo kun je dit al rustig aan oefenen en uiteindelijk met grotere of moeilijkere stukken tekst doen.
Het leuke is dan om ook te visualiseren hoe het stuk verder gaat en daarna te controleren of het klopt.
Zo zie je dat het ook weer bij voorspellen aan bod komt omdat je je moet kunnen inleven in een verhaal. Maar voorspellen is weer een andere vaardigheid waar ik wellicht een ander blog aan spendeer.
Heeft jouw kind of leerling nou ook moeite met visualiseren of begrijpend lezen in het algemeen? Vanaf woensdagmiddag 11 september start ik weer met een nieuwe groepstraining voor kids uit groep 5-8 ‘Alle teksten de baas’ om in slechts 6 keer 1,5 uur alle kennis en vaardigheden te leren om écht alle teksten de baas te zijn.
Meer weten? Klik hier onder op de knop.
[otw_shortcode_button href=”https://rtpraktijk-inzicht.nl/begrijpend-lezen/” size=”medium” icon_type=”general foundicon-right-arrow” icon_position=”left” shape=”round” color_class=”otw-greenish” target=”_blank”]Meer informatie Alle teksten de baas[/otw_shortcode_button]
Vond je dit blog interessant en ken je mensen voor wie dit ook fijne informatie is? Deel het dan gerust via de onderstaande social media knoppen.
